O grupo de Hematoloxía Computacional e Xenómica do IDIS, premiado pola Real Academia de Medicina de Galicia

O grupo investigador de Hematoloxía Computacional e Xenómica (GrHeCo-Xene) do Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago (IDIS) recibiu o Premio Fundación Centro Oncolóxico de Galicia José Antonio Quiroga e Piñeyro da Real Academia de Medicina de Galicia. O premio, que se entregou na sede da Coruña durante o acto de apertura do curso académico, recoñece un estudo que aborda a mellora do tratamento do mieloma múltiple mediante modelos de aprendizaxe baseados en datos clínicos e xenéticos dos pacientes.

A entrega do galardón contou coa presenza do investigador líder do equipo GrHeCo-Xene do IDIS, Adrián Mosquera, e os representantes da Real Academia de Medicina de Galicia. O traballo galardoado titúlase 'Predición da supervivencia e optimización do tratamento de pacientes con mieloma múltiple mediante modelos de aprendizaxe automática baseados en datos clínicos e de expresión xenética' e resultou premiado con 9.000 euros.

Segundo explican nun comunicado, na investigación analizáronse parámetros como a idade dos pacientes e os xenes para comprobar como avanzaría a enfermidade en cada persoa. Aínda que existen diferentes prognósticos, destacan que o mieloma múltiple segue sendo na maioría de casos unha enfermidade incurable cunha evolución clínica diversa que aínda conta cunha ampla marxe de mellora.

Por iso, os investigadores publicaron esta investigación "pioneira" que recolle "uns resultados prometedores integrando datos clínicos e bioquímicos con perfís deexpresión xenética", segundo sinalan. Para iso, os investigadores do IDIS aplicaron algoritmos de aprendizaxe automática aos datos clínicos e xenéticos recompilados para predicir o prognóstico da enfermidade.

"Creamos un modelo de bosques aleatorios de 50 variables que podía predicir a supervivencia global cunha alta concordancia entre os conxuntos de adestramento e validación", explicou o líder do grupo GrHeCo-Xene, Adrián Mosquera. Entre as variables analizadas incluíron idade do paciente, estadio ISS, B2-microglobulina sérica, tratamento de primeira liña e expresión de 46 xenes.

Así, as predicións de supervivencia para cada paciente, tendo en conta a primeira liña de tratamento, evidenciaron que os individuos tratados coa combinación de fármacos que predixeran tiñan significativamente menos probabilidades de fracasar ao tratamento que os pacientes tratados con outros medicamentos. Isto foi especialmente importante entre os pacientes tratados cunha combinación tripla que incluía bortezomib, un fármaco inmunomodulador (ImiD) e dexametasona.

O modelo tamén mostra unha tendencia a conservar o seu valor predictivo en pacientes con perfís de alto risco. Desta forma, o grupo investigador presentou un modelo predictivo para a supervivencia do mieloma múltiple baseado na integración de datos clínicos, bioquímicos e de expresión xénica con ferramentas de aprendizaxe automática.

TRATAMENTO INDIVIDUALIZADO

Doutra banda, destacan que aínda que cada vez existen máis tratamentos dispoñibles, a selección non é individualizada a cada paciente. "Actualmente levanse a cabo por consenso ou por resultados de ensaios clínicos que tratan a grupos globais de enfermos, por iso a procura de biomarcadores de predición de resposta a diferentes tratamentos particulares que nos poden indicar que pacientes necesitan máis tratamento, cales menos e que combinacións de tratamentos diferentes pódense aplicar é algo que nos cuestionamos neste momento", comentou Adrián Mosquera.

Ao longo do estudo, o equipo investigador observou que ao identificar os biomarcadores que predín unha mellor resposta a un tratamento ou outro, os enfermos recibían un tratamento máis efectivo, permitindo unha resposta máis duradeira e unha maior supervivencia. "Isto suxire a posibilidade de individualizar o tratamento en base aos perfís moleculares do tumor e non en base protocolos de ensaios clínicos", apunta o investigador do IDIS.

A pesar de que moitos tumores son incurables, destacan que no mieloma múltiple cada vez máis pacientes experimentan unha remisión da enfermidade máis prolongada. "Debemos ter en conta que cada vez existen máis terapias dispoñibles, polo que acertar co tratamento individualizado vai conseguir dar unha resposta e unha supervivencia máis prolongada que dar un tratamento inferior", explica o investigador.

Toma de mostras biolóxicas cunha pipeta no Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago (IDIS) | Fonte: Arquivo