Así se comunican as plantas entre elas

Investigadores do CSIC en Galicia avanzan no coñecemento da comunicación química entre as plantas.

Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 04/03/2019 | Actualizada ás 17:42

Comparte esta noticia

O Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) desenvolve, a través do grupo Genética y Ecología Forestal da Misión Biológica de Galicia, investigacións acerca da comunicación química entre as plantas.

Investigadores do CSIC en Galicia avanzan no coñecemento da comunicación. CSIC GALICIA - Arquivo
Investigadores do CSIC en Galicia avanzan no coñecemento da comunicación. CSIC GALICIA - Arquivo | Fonte: Europa Press

Xoaquín Moreira Tomé, investigador contratado Ramón e Cajal no citado centro, liderou recentemente dous estudos cuxos resultados se publicaron nas revistas 'Ecology' e 'New Phytologist'. Nestes traballos colaboraron investigadores da Universidade de California (EE.UU.) e a Universidade de Neuchâtel (Suíza).

"A comunicación química entre plantas en resposta ao dano ocasionado por insectos herbívoros é un fenómeno que ocorre cando unha planta non danada (planta receptora) recoñece e responde á emisión de compostos orgánicos volátiles emitidos por unha planta veciña atacada (planta emisora)", explica Xoaquín Moreira.

"Esta resposta nas plantas receptoras non atacadas involucra un fenómeno coñecido como priming (ou prealerta) onde as plantas receptoras preparan (pero non activan) os seus mecanismos de defensas para así responder defensivamente de forma máis rápida e eficaz ao dano unha vez que este ocorre", engade.

Os primeiros traballos en demostrar a existencia da comunicación entre plantas mediante a emisión de compostos orgánicos volátiles en resposta á herbivoría "xeraron unha gran controversia na comunidade científica, especialmente debido a problemas metodolóxicos", expón o CSIC.

Con todo, na actualidade este fenómeno foi identificado mediante estudos de campo e laboratorio en máis de 30 especies vexetais, moitas delas de interese agrícola e forestal.

Neste contexto, na MBG, centro do CSIC en Pontevedra adscrito á área de Ciencias Agrarias, leva case un lustro prestando atención a este tema.

Por unha banda, os resultados revelan que as plantas machos e femias comunícanse de forma diferente ao ser atacadas por un herbívoro: "as plantas macho son capaces de comunicarse con femias e machos, pero as femias soamente coas femias", indica o CSIC.

"Existen varias teorías ecolóxicas que explican por que as plantas poderían axudar a aquelas especies coas que estean emparentadas xeneticamente (o sexo é un carácter determinado xeneticamente). A teoría máis aceptada é que a comunicación entre plantas non emparentadas xeneticamente supón un custo moi elevado para as plantas emisoras, xa que estarían a proporcionar de forma altruísta un beneficio en termos de fitness a outras plantas coas que compiten polos mesmos recursos", manifesta Xoaquín Moreira.

A través dun segundo estudo, confirmouse que as plantas se comunican entre elas, "pero a linguaxe co que o fan a través da emisión de compostos volátiles é moi específica dos herbívoros que as atacan", apunta o CSIC.

"En particular, observouse que as plantas son capaces de identificar os herbívoros que están a atacar a plantas veciñas a través dos compostos volátiles que estas últimas emiten e prepáranse de forma efectiva para un futuro ataque", destaca Xoaquín Moreira.

"A comunicación entre plantas constitúe unha liña de investigación moi incipiente a nivel internacional. Tal é a súa relevancia, que investigadores en Norteamérica propuxeron o uso da comunicación química entre plantas (mediante a aplicación esóxena de compostos volátiles) como unha ferramenta do control integrado de pragas que substitúa aos insecticidas en cultivos agrícolas como o millo. Con todo, esta comunicación química entre as plantas non é un fenómeno xeneralizable e depende en gran medida das condicións ambientais nas que se desenvolven as interaccións planta-herbívoro", avanza.

PATACA

Nestes momentos, solicitouse financiamento a través de convocatorias en concorrencia competitiva para dar continuidade a estes estudos usando como modelo a pataca, unha especie de "grande interese", destaca o CSIC, para o sector agrario galego.

"O labor, agora, pasa por avaliar se, ademais da identidade xenética da planta hospedadora e dos diferentes insectos herbívoros que atacan á planta o contexto abiótico no que se desenvolven as interaccións (dispoñibilidade de recursos como nutrientes, auga e luz) determina a presenza e intensidade dos efectos da comunicación", conclúe o CSIC.

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta